Yarık dudak ya da tavşan dudağı da denilen hastalıkta, üst dudağın iki tarafının fiziksel olarak bölünmesi veya ayrılması söz konusudur.
Üst dudakta küçük bir açıklık veya boşluk olarak görülebilir.
Bu ayrılma genellikle burun tabanının ötesine uzanır ve üst çenenin ve / veya üst diş etinin kemiklerini de içerir.
Yarık damak, ağzın çatısında bir yarık veya açıklıktır. Yarık damak, sert damak (ağzın çatısının kemikli ön kısmı) ve / veya yumuşak damağı (ağzın çatısının yumuşak arka kısmı) içerebilir.
Yarık dudak ve yarık damak ağzın bir veya iki tarafında oluşabilir. Dudak ve damak ayrı geliştiği için yarık damaksız yarık dudak, yarık dudaksız yarık damak veya her ikisinin birlikte olması mümkündür.
Yarık dudak, yarık damaklı veya yarıksız, yılda 700 bebekten birini etkiler ve Türkiye’deki en yaygın dördüncü doğum kusurudur.
Yarık dudak sorunu dünyada, Asya, Latin veya Kızılderili kökenli çocuklarda daha sık görülür. Kızlarla karşılaştırıldığında, hem yarık damaklı hem de yarık olmayan erkeklerin iki katı yarık dudağa sahiptir.
Bununla birlikte, erkeklere kıyasla, iki kat daha fazla kızın yarık dudağı olmayan damak yarığı sorunu vardır.
Çoğu durumda dudak ve yarık damak sorununun nedeni bilinmemektedir. Bu koşullar engellenemez.
Çoğu bilim adamı, yarıkların genetik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonundan kaynaklandığına inanıyor.
Bir kardeş, ebeveyn veya akrabada sorun varsa, yeni doğmuş bir bebekte yarık dudak veya yarık damak şansı daha yüksek gibi görünüyor.
Bir başka olası neden, bir annenin hamileliği sırasında almış olabileceği bir ilaçla ilgili olabilir. Bazı ilaçlar yarık dudak ve yarık damak oluşumuna neden olabilir.
Yarık dudak ve yarık damak, fetüs rahimde gelişirken virüslere veya kimyasallara maruz kalmanın bir sonucu olarak da ortaya çıkabilir.
Diğer durumlarda, yarık dudak ve yarık damak başka bir tıbbi durumun parçası olabilir.
Yarık, çok bariz fiziksel değişikliklere neden olduğundan, yarık dudak veya yarık damak teşhis etmek kolaydır.
Doğum öncesi ultrason bazen doğmamış bir çocukta yarık olup olmadığını belirleyebilir.
Bebeğin doğumundan önce ultrasonda yarık tespit edilmemişse, ağız, burun ve damakta yapılan fizik muayene, doğumdan sonra yarık dudak veya yarık damak varlığını doğrular.
Bazen diğer anormalliklerin varlığını belirlemek veya dışlamak için tanısal testler yapılabilir.
Damakta bir ayrılma veya açılma ile yiyecek ve sıvılar ağızdan burundan geri geçebilir.
Neyse ki, sıvıların mideye doğru aşağı akmasına yardımcı olan özel olarak tasarlanmış biberonlar ve emzikler mevcuttur.
Yarık damaklı çocukların, düzgün yemelerine yardımcı olmak ve cerrahi tedavi sağlanana kadar yeterli beslenmelerini sağlamak için insan yapımı bir damak takmaları gerekebilir.
Damak yarığı olan çocuklar, orta kulakta sıvı birikmesine daha yatkın olduklarından kulak enfeksiyonları riski daha yüksektir.
Damak yarığı tedavi edilmezse kulak enfeksiyonları işitme kaybına neden olabilir. Bunun olmasını önlemek için, damak yarığı olan çocuklar, sıvı drenajına yardımcı olmak için kulak zarlarına genellikle özel tüpler yerleştirilmeli ve işitmelerinin yılda bir kez kontrol edilmesi gerekir.
Yarık dudak veya yarık damaklı çocuklar da konuşmada sorun yaşayabilir. Bu çocukların sesleri iyi taşınmaz, ses bir burun sesine bürünebilir ve konuşmanın anlaşılması zor olabilir.
Tüm çocukların bu sorunları yoktur ve ameliyat, bazıları için bu sorunları tamamen çözebilir.
Diğerleri için, konuşma patoloğu adı verilen özel bir doktor, konuşma güçlüklerini çözmek için çocukla birlikte çalışacaktır.
Yarıkları olan çocuklar, ortalamadan daha fazla sayıda çürüğe daha yatkındır ve genellikle diş ve ortodontik tedavi gerektiren eksik, fazladan, hatalı biçimlendirilmiş veya yer değiştirmiş dişlere sahiptir.
Ek olarak, yarık damaklı çocuklarda sıklıkla bir alveolar çıkıntı vardır.
Alveol, dişleri içeren kemikli üst diş etidir. Alveolustaki bir kusur kalıcı dişlerin yerini değiştirebilir, eğebilir veya döndürebilir.
Kalıcı dişlerin görünmesini ve alveolar çıkıntının oluşmasını engelleyebilir. Bu sorunlar genellikle ağız cerrahisi ile onarılabilir.
Yarık dudak veya yarık damak ile ilişkili ağız sağlığı ve tıbbi sorunların sayısı nedeniyle, bu çocukların bakımı genellikle doktorlardan ve diğer uzmanlardan oluşan bir ekip tarafından yapılır.
Yarık dudak ve damak tedavisini gerçekleştirecek ekipte aşağıdaki uzmanların bulunması gerekir:
Sağlık ekibi, her hastanın bireysel ihtiyaçlarını karşılayacak bir bakım planı geliştirmek için birlikte çalışır. Yarık damak tedavisi genellikle bebeklik döneminde başlar ve genellikle erken yetişkinliğe kadar devam eder.
Yarık dudak ve / veya yarık damak tedavisi birkaç yıla yayılabilse ve tutuluma bağlı olarak birkaç ameliyat gerektirse de, bu durumdan etkilenen çoğu çocuk normal görünüm, konuşma ve yemeğe kavuşabilir.
Yarık dudak, ihtiyaç duyulan onarımın kapsamına bağlı olarak bir veya iki ameliyat gerektirebilir. İlk ameliyat genellikle bebek 3 aylıkken yapılır.
Yarık damak onarımı genellikle 18 yıl boyunca birden fazla ameliyat gerektirir. Damak tadına yönelik ilk ameliyat genellikle bebek 6 ila 12 aylıkken gerçekleşir.
İlk ameliyat fonksiyonel bir damak oluşturur, orta kulakta sıvı oluşma olasılığını azaltır, dişlerin ve yüz kemiklerinin düzgün gelişimine yardımcı olur.
Damak yarığı olan çocuklar da, kalıcı dişleri destekleyebilmek ve üst çeneyi stabilize edebilmek için üst diş eti hattını doldurmak için yaklaşık 8 yaşında iken kemik grefti gerekebilir.
Yarık damaklı çocukların yaklaşık% 20'si konuşmalarını iyileştirmek için daha fazla ameliyat gerektirir. Kalıcı dişler büyüdükten sonra, dişleri düzeltmek için genellikle diş tellerine ihtiyaç duyulur.
İlk ameliyatın bıraktığı yara izlerinin son onarımları, yüz yapısı tam olarak geliştiğinde, ergenlik dönemine kadar muhtemelen yapılmayacaktır.
Genel olarak yarıklı çocukların koruyucu ve onarıcı diş bakımı ihtiyaçları diğer çocuklarla aynıdır.
Bununla birlikte, yarık dudak ve yarık damaklı çocuklar, yakın takip gerektiren eksik, hatalı biçimlendirilmiş veya yanlış yerleştirilmiş dişlerle ilgili özel problemler yaşayabilir.
Erken diş bakımı: Diğer çocuklar gibi dudak ve yarık damakla doğan çocuklar da sağlıklı dişlere sahip olmak için uygun temizlik, iyi beslenme ve flor tedavisi gerektirir.
Küçük, yumuşak kıllı bir diş fırçası ile uygun temizlik, dişler çıkar çıkmaz başlamalıdır. Yumuşak bir çocuk diş fırçası, ağzın ve dişlerin değiştirilmiş şekli nedeniyle dişleri yeterince temizlemiyorsa, diş hekiminiz tarafından bir diş seti önerilebilir.
Bir diş, dişleri sürmek için kullanılan bir sap üzerinde bulunan yumuşak, gargara içeren bir süngerdir.
Birçok diş hekimi, ilk diş ziyaretinin yaklaşık 1 yaşında veya özel diş problemleri varsa daha erken planlanmasını önermektedir. Rutin diş bakımı yaklaşık 1 yaşında başlayabilir.
Ortodontik bakım: Çocuğun dişleri çıkmadan önce ilk ortodontik randevu alınabilir. Bu randevunun amacı yüzdeki büyümeyi, özellikle çene gelişimini değerlendirmektir.
Dişler çıktıktan sonra, bir ortodontist bir çocuğun kısa ve uzun vadeli diş ihtiyaçlarını daha fazla değerlendirebilir. Kalıcı dişler çıktıktan sonra dişleri hizalamak için ortodontik tedavi uygulanabilir.
Prostodontik bakım: Bir prostodontist eksik dişlerin yerine diş köprüsü oluşturabilirler veya "konuşma ampulleri" veya "damak kaldırma" adı verilen özel aletler yaparak burnun ağızdan kapanmasına yardımcı olabilirler, böylece konuşma daha normal gelir.
Prostodontist, tedaviyi oral veya plastik cerrah ve konuşma patoloğu ile koordine eder.
Bu makaleler bilgilendirme amaçlı yazılmıştır. İşlemin yapılıp yapılmadığını ve size uygun tedaviyi belirlemek için doktorunuzla görüşmeniz gerekmektedir.
