Göğüs kafesi deformiteleri, kişinin psikolojisini bozan ve topluma katılım oranını düşüren bozukluklardır. Genellikle kalıtsal kaynaklı olan göğüs kafesindeki şekil bozuklukları, kimi durumlarda hayati tehlikeye sebebiyet verecek boyutlara ulaşabilir.
Bu nedenle gözle görülür şekil bozukluğunun yanı sıra bozukluk derecesi ve bulguları da deformiteye bağlı olarak değişiklik gösterir. En yaygın deformiteler arasında kunduracı göğsü ve güvercin kafesi olmakla birlikte, kişideki deformite daha farklı da gelişebilir.
Göğüs kafesindeki deformiteleri, göğsün veya göğüs kafesinin anormal gelişimi sonucu oluşur. Genellikle genetik faktörlerin etkili olduğu bu şekil bozuklukları, kimi zaman geçirilen bir travmaya veya kazaya bağlı da gelişebilir.
Gelişimdeki bozukluğun şekline ve yapısına göre ise farklı çeşitlere ayrılır:
Göğüs kafesinin içe çökmesi ile karakterize olan bir bozukluktur ve erkeklerde, kadınlara kıyasla 5 kat daha fazla görülür. Göğüs kemiği orta hattında çökme veya oyuk şeklinde gelişerek çeşitli solunum fonksiyon bozukluklarına ve kalp problemlerine neden olabilir. En sık karşılaşılan göğüs deformitesidir ve neden olabileceği durumlardan bazıları şunlardır:
Kunduracı göğsü, fonksiyonel sorunlara yol açmadığında bireyin normal yaşam sürmesine engel bir deformite olarak görülmeyebilir. Ancak ortaya çıkardığı estetik kusur kişiyi rahatsız edebilir ve tedavi bu hedefle uygulanabilir. Bununla birlikte hayati tehlike olan durumlarda cerrahi müdahale kaçınılmaz hale gelir.
Kunduracı göğsünden sonra en çok karşılaşılan göğüs deformitesidir ve göğüs kemiklerinin dışarı doğru çıkması ile karakterizedir. Güvercin göğsünde, göğüs kemiği orta hattında bulunan kaburga kemikleri, dışarı doğru çıkarak bombeleşir. Bunun sonucunda ortaya güvercin benzeri bir göğüs yapısı çıkar ve kozmetik kusur oluşur. Sıklıkla aile geçişlidir ve erkeklerde daha sık gözlenir. Çocuklukta ise geç ortaya çıkar fakat büyümeyle birlikte daha şiddetli bir hal alır.
Genellikle sadece kozmetik kusurlara yol açar ve önemli bir semptom vermez ancak kimi vakalarda nefes darlığı, egzersizle yorulma veya göğüs ağrısı gibi bulgular görülebilir. Ayrıca bir tarafı daha fazla etkileyerek asimetri problemine yol açabilir veya skolyoz, kifoz gibi kas-iskelet kusurları ile bağlantılı olabilir.
Göğüs kafesinin iki tarafının birbirine eşit olmadığı, bir tarafın diğerinden daha çıkık, çökük, büyük veya küçük olduğu deformitelerdir. Kalıtsal faktörler nedeniyle veya sonradan geçirilen travmalar sonucu oluşabilir. Asimetrinin şiddeti, yapısı ve etki bölgesi herkeste farklıdır. Bu nedenle problem sadece estetik bütünlüğü bozabilir veya daha şiddetli vakalarda, solunum başta olmak üzere hayati fonksiyonları kötü yönde etkileyebilir.
Göğüs kafesi deformiteleri, bazı durumlarda kaburgadaki yapısal ve şekisel anormallikler ile birlikte gözlenir. Bu vakalarda kaburgalar normal bireylerde olduğu gibi birleşmez ve düzensiz bir yapı meydana getirir. Oluşan bu deformite ise fonksiyonel veya estetik problemlere yol açabilir.
Göğüs kafesi deformiteleri, farklı seviyelerde olabilir ve farklı yaşlarda ortaya çıkarak ilerlemeye başlayabilir. Bu deformiteler sıklıkla kalıtım yoluyla aktarıldığından doğumdan hemen sonra bulgu vermeye başlar ancak semptom şiddeti ergenlikle birlikte artma eğilimi gösterir. Dolayısıyla başlangıç evresi ve deformite şiddeti ne olursa olsun vakit kaybetmeden uzman hekime danışmak, hayati açıdan büyük önem taşır.
Göğüs kafesindeki deformitelerde tedavi vakanın şiddetine göre belirlenir. Buradaki en belirleyici konu hayati risk faktörüdür. Sadece kozmetik problemin olduğu durumlarda fonksiyonel zedelenme yoktur ve deformite seviyesi hafiftir, bu nedenle tedavi sadece göğüsteki şekil bozukluğunu gidermeye yöneliktir.
Göğüs kafesindeki estetik problemleri hafifletmek amacıyla kullanılan yöntemlerden bazıları şunlardır:
Göğüs deformitesinin hafif ve orta seviyeli olduğu, belirgin semptom vermediği durumlarda korse kullanımı birincil tedavi seçeneklerindendir. Braset adı verilen göğüs korsesi, göğüs kafesindeki şekil bozukluğunu baskılayarak sabitlemeye yardımcıdır ve dışarı çıkan kemik yapısını düzleştirmeyi hedefler. Günün belirli bir kısmı takılır, genellikle 6 ay kullanılır.
Yöntemin işe yarayıp yaramadığı ise düzenli yapılan hekim kontrolleri ile belirlenir, gerekirse kullanılan korse tipi değiştirilebilir. Uygun adaylarda korsenin düzenli kullanımı sonunda göğüsteki deformite, kabul edilebilir seviyeye gerileyebilir.
Göğüs deformitelerinin hafif olduğu durumlarda fizyoterapist tarafından gösterilen belirli hareketlerin, önerilen süre boyunca evde veya uzman desteği ile yapılması gerekir. Bu tedavi, iskelet-kas sistemini güçlendirerek şekil bozukluklarını düzeltmeyi hedefler. Aynı zamanda esneklik seviyesini artırarak göğüs kafesinin daha düzgün bir form kazanmasına yardımcı olur.
Göğüs deformiteleri, fiziksel olduğu kadar psikolojik pek çok sorunu da beraberinde getirir. Kişinin, özellikle yaz aylarında uygun kıyafet giyememesi, toplumda rahat hissetmemesi ve öz güven kaybı yaşaması gibi durumlarla karşılaşma ihtimali yüksektir. Bu tür sorunların yol açtığı sağlıksız ruh halinden kurtulmak için fizik tedavinin yanı sıra psikolojik destek de gerekir. Böylece birey, beden imajını geliştirebilir ve karşılaştığı estetik endişelerle daha iyi baş edebilir.
Egzersiz ve korse kullanımının yanıt vermediği, ileri seviyeli hastalarda cerrahi girişim tek seçenektir. Uygulama tercihi, deformite tipine ve gelişim şekline göre belirlenir. Genel anestezi altında uygulanan ameliyat sırasında göğüs kafesi açılır ve hekim, sorunun temel kaynağına içeriden ulaşır. Deformiteye neden olan kemikler dışarı alınabilir, yerine sabitlenebilir veya metal bar, korse gibi eklenen yapılar ile desteklenebilir. Kişinin uygunluğuna göre bu operasyonlar açık veya kapalı şekilde uygulanabilir. İşlem sonunda ise hekim tavsiyelerine uyulması ve belirtilen süre boyunca istirahat edilmesi gerekir.
Bu makaleler bilgilendirme amaçlı yazılmıştır. İşlemin yapılıp yapılmadığını ve size uygun tedaviyi belirlemek için doktorunuzla görüşmeniz gerekmektedir.
