Bazen güneş ışınlarına ya da UV ışınlarına uzun süre maruz kalmak, bazen de solaryum makinesi gibi cihazları kullanmak, deri tümörü riskini artırabilir.
Özellikle açık tenli olan erkeklerde kadınlarda söz konusu risk faktörleri çok daha ciddidir. Farklı türleri ve evreleri bulunan deri tümörleri, erken teşhis ve tedavi ile başarılı bir şekilde tedavi edilebilir.
Deri tümörleri iyi huylu ve kötü huylu tümörler olarak ikiye ayrılır.
Ciltte meydana gelen benler, yağ kistleri, siğiller ya da yağ bezeleri iyi huylu tümörler olarak adlandırılırken, kötü huylu tümörler ile genellikle cilt kanseri olarak adlandırılıyor.
İyi huylu tümörler çoğunlukla estetik açıdan problem yaratırken, cilt kanseri çok daha ciddi sonuçlara neden olabiliyor.
Vücudun en ağır organlarından biri olan deri içerisinde çok sayıda hücre bulunur ve söz konusu hücrelerin kontrolsüz bir şekilde büyümesi ile deri tümörleri ortaya çıkar.
Deri tümörleri solaryum ya da UV ışınlarına uzun süre maruz kalma gibi nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabileceği gibi, daha pek çok farklı sebebe bağlı olarak da ortaya çıkabilir.
Deri tümörü ya da cilt kanserinde bazal hücreli kanser, skuamöz hücreli kanser ve melanom olmak üzere 3 farklı sınıflandırma bulunur. Söz konusu kanser türleri farklı sebeplere bağlı olarak gelişebileceği gibi, tedavi yöntemleri de farklılık gösterir:
Cildin en üst katmanı epidermis olarak adlandırılır. Bu kanser türü epidermis içerisinde bulunan bazal hücrelerde görülür. Vücudun güneşe uzun süre maruz kalan bölgelerinde görülme ihtimali çok daha yüksektir.
Açık yaralar, kırmızı lekeler ya da vücutta meydana gelen parlak kabarıklıklar ile kendisini gösteren bazal hücre kanserinde, açık tenli ve 50 yaş üstü erkekler risk grubundadır. Hastalarda kabuklanma, kaşınma ve buna bağlı olarak kanama gibi şikayetler görülebilir.
Skuamöz hücreleri derinin orta ve dış katmanlarında bulunur. Bu hücrelerde gelişen kanser türü de skuamöz hücreli kanser olarak adlandırılır. Yüz, saç derisi ya da boyun ve ellerde meydana gelen bu kanser türü, genellikle güneş ışınlarına ya da solaryum ve benzeri makinelere çok fazla maruz kalınması sonucu ortaya çıkar.
Ailesinde cilt kanseri öyküsü bulunan, 50 yaşın üstünde, açık tenli ve bağışıklı sistemi zayıf olan erkek ve kadınlar risk grubunda yer alır. Bazı cilt hastalıklarının skuamöz hücreli kansere neden olma riski vardır.
Skuamöz hücreli kanserin belirtileri bazal hücreli kanser ile hemen hemen aynı olsa da, skuamöz hücreli kanserin iç organlarına ve lenf bezlerine yayılma ihtimali olduğu için çok daha tehlikeli olarak değerlendirilebilir. Bu yüzden skuamöz hücreli kanseri erken teşhis ve tedavisi hayat kurtarıcı olur.
Melanosit, cilde rengini veren hücrelere verilen isimdir. Bu hücrelerin kötü huylu olarak aşırı şekilde çoğalması, melanom hücreli kansere neden olur. Cilt kanseri türleri arasında en tehlikelisi olan melanom, genetik yatkınlığa ya da güneş ışınlarına uzun süre maruz kalmaya bağlı olarak ortaya çıkabilir.
Erkek teşhis ve tedavi konusunda geç kalınırsa, diğer organlara yayılması muhtemeldir. Melanom kendisini yaygın olarak siyah ve kahverengi lekeler, nadir olarak pembe ve mavi lekeler ile gösterir. Vücudun hemen hemen her noktasında görülebilir.
Deri tümörünün en yaygın görülen nedeni, uzun süre solaryum cihazına bağlı olarak ya da farklı sebeplerle korunmasız bir şekilde UV ışınlarına maruz kalmaktır. Aynı zamanda tekrarlayan güneş yanıkları da cilt kanserinin en önemli nedenlerinden biri olarak gösterilir. Deri tümörleri ve cilt kanserinin öne çıkan nedenleri ise şu şekilde:
Söz konusu belirtiler ortaya çıktığı anda erken teşhis hayat kurtarıcı olabilir. Bu yüzden özellikle risk grubunda olan kişilerin düzenli olarak doktor kontrolü yaptırması önemlidir.
Yukarıda bahsetmiş olduğumuz 3 farklı deri tümörü türünde de belirtiler genellikle aynıdır. Fakat bazı kanser türlerinde farklı organlara yayılım olabileceği için belirtiler farklılık gösterebilir.
Deri tümöründe sık karşılaşılan belirtiler şunlardır:
Yukarıdaki belirtilerin tamamı son derece ciddidir ve bu belirtiler ortaya çıktığında herhangi bir önlem alınmazsa çok ciddi sonuçları olabilir.
Deri tümöründe tedavi kanserin türüne göre değişiklik gösterir. Aynı şekilde kanserli hücrelerin nerede bulunduğu ve evresi de tedavi konusunda belirleyicidir. Deri tümörü ve cilt kanseri tedavisinde öne çıkan 6 farklı tedavi yönteminden bahsetmek mümkün.
Özel bir teknik olan ve sağlıklı dokunun korunması amacıyla yapılan mohs mikrografik cerrahisi yönteminde, kanserli hücrelerin tamamının çıkarılması söz konusudur. Melanom dışındaki tüm cilt kanseri türlerinde kullanılabilir. Genital bölge, dudak, burun, el ve ayak parmakları, kulak ve saç derisi gibi bölgelerde meydana gelen cilt kanseri durumlarında en sık başvurulan yöntemdir.
Eksizyonel cerrahi yönteminde kanserli hücreler tamamen çıkarılırken, bir miktar sağlıklı dokunun da çıkarılması gerekebilir. Erken evrede bulunan tüm cilt kanseri türlerinde kullanılabilecek olan bu yöntem, kanserli hücrenin alındığı bölgenin dikiş ile kapatılabileceği durumlarda uygulanır.
Küret adı verilen ve kaşığa benzer bir alet ile gerçekleştirilen küretaj yönteminde kanserli hücreler vücuttan çıkarılır. Eğer kanserli hücreler küret ile çıkarılamıyorsa, hem kanamayı durdurmak hem de kanserli hücrelerin ortadan kaldırılmasını sağlamak için elektrokoter kullanılarak bölge yakılır.
Lokal anestezi altında uygulanan bu işlem kanserli hücreler tamamen ortadan kalkana dek tekrarlanabilir. Küretaj ve elektrokoter yöntemi yüzeysel olarak meydana gelen bazal hücreli kanserlerde uygulanabilir. Metastaz yapma ihtimali bulunan büyük ve agresif cilt kanseri vakalarında ise bu yöntemlerin kullanılması tavsiye edilmez.
Bu tedavi yönteminde bölgeye lokal ilaçlar sürülerek kanserli hücrelerin ışığa duyarlı hale gelmesi sağlanır. Işığa duyarlı hale gelen bölgeye güçlü lazer ışınları gönderilir.
Kanserli hücrelerin tamamen yok edilmesi konusunda başarı sağlanan bu yöntemde, nadir de olsa sağlıklı doku kaybı yaşanabilir. İşlem sonrasında hastaların 48 saat boyunca güneş ışınlarından korunması gereken bu yöntemde şişlik, kızarıklık, pullanma ya da deride soyulma gibi geçici yan etkiler görülebilir.
Sıvı nitrojen kullanılarak kanserli hücrelerin dondurulması esasına dayanan kriyoterapi yönteminde herhangi bir kesi yapılmaz ve hastalar genellikle lokal anestezi altındadır. Bu tedavi yönteminde dondurulan bölgenin kabuklanması ve sonrasında kendiliğinden düşmesi söz konusudur. Bölgede kızarıklık ve şişlik gibi geçici, pigment kaybı gibi kalıcı yan etkiler görülebilir. Genellikle çok büyük olmayan ve yüzeysel cilt kanseri vakalarında başvurulan bir yöntemdir.
X ışınları kullanılarak gerçekleştirilen radyoterapi yöntemi genellikle diğer yöntemler ile birlikte kullanılır. Ameliyat için uygun şartların oluşmadığı ya da hastanın durumunda ameliyata engel bir durumun olduğu vakalarda radyoterapi yöntemine başvurulur.
Bu makaleler bilgilendirme amaçlı yazılmıştır. İşlemin yapılıp yapılmadığını ve size uygun tedaviyi belirlemek için doktorunuzla görüşmeniz gerekmektedir.
